The Comprehensive Flamenco Music BOOK

با سلام و عرض ادب به؛ هنرآموزان، نوازندگان، مدرسین، پیشکسوتان و دوستداران موسیقی فلامنکو!
خداوند بزرگم را سپاسگذارم که سرانجام این مجموعه ی آموزشی آماده شد و با کیفیتی قابل توجه به دست شما عزیزان رسید.
کتاب پیش رو، منبع آموزشی جامعی است که با بهره گیری از سیستم های آموزشی مدرن و مدون، با استفاده از دیدگاه مطالعه ی دقیق، به آموزش گسترده ی علمی و عملی موسیقی فلامنکو می پردازد. مباحث تئوریک از اصول بنیادی تا به پیشرفته بررسی شده و سرانجام با استفاده از مسیرهای ارتباطی منطقی، تماما به موسیقی فلامنکو جهت دهی شده اند.
در این کتاب تمامی تکنیک های اجراییِ نواختن گیتار فلامنکو، کاخن و پالماس از منظرهای آموزشی مدرن با روش آموزشی اینجانب و به توسط شخص من آموزش داده شده اند و در زمینه های اجرایی، تمرینات پایه ای، قطعات اجرایی آموزشی و کنسرتی به گستردگی، با رنگ و بوی موسیقی ایرانی، مدرن و استوار بر پایه های اصیل سنت در موسیقی فلامنکو و حفظ و ابقاء فاکتورهای اصلی این موسیقی، ارائه شده اند!
سالیان درازی است که در این سرزمین، موسیقی فلامنکو حضور دارد! سال هاست که در هر کجای ایران، نوازندگان مختلف، اجراهای اولیه تا پیشرفته ای از قطعات اساتید مختلف اسپانیایی داشته اند و این دیدگاه اجرایی تا به امروز، چه بسا قوی تر موجود است! فلامنکو در ایران رشد داشته اما تنها در زمینه ی تکنیک های اجرایی، نه بیشتر از این!
جای تعجب است با وجود این که در ایران، کتاب های آموزش گیتار فلامنکو بسیار ترجمه شده است! هیچگاه تغییری اساسی در روند علمی این موسیقی رخ نداده و نکته همینجاست! سالیان زیادی گذشته است، اما چون هیچیک از این روش های انتخاب شده نتوانسته اند علم و عمل را با یکدیگر توام سازند، لذا تنها اثری باقی مانده و این اثر بیشتر متوجه بخش اجرایی است، آن هم تنها در زمینه ی تکنیک!
از دیدگاه من، اکنون زمان آن فرا رسیده است که فلامنکو از دریچه ی ایران به جهانیان معرفی شود و ذوق هنری یک ایرانی از سرزمین ایران ( با توجه به این نکته که ایران یکی از تاثیرگذارترین انواع فرهنگ ها در طول تاریخ است ) ارائه شود. پر واضح است که مهمترین خواستگاه این دسترسی جهانی تلفیق علم و عمل است، غیر از این، همان خواهد بود که تا به حال بوده و همان خواهد شد که تا کنون شده!
کتاب پیش رو، نتیجه ی تحقیق و تحصیل علم موسیقی در سالیان درازی است که به واقع هر فردی، با نیم نگاهی به فصل های آن، متوجه خواهد شد که چگونه جزئیات و کلیات درهم آمیخته شده و این نقش، جان گرفته است!
بنیه های فکری این کتاب از ابتدایی ترین قسمت ها، ارائه ی توام مباحث علمی و عملی است و در جای جای این اثر مشاهده خواهید کرد که علمِ کاربردی بسیار مورد توجه بوده است. از سویی بسیار خشنودم که برای اولین بار در ایران، روش آموزشی جامعی را مبتنی بر فنون اجرایی گیتار فلامنکو با نگرش های علمی ارائه می کنم. در بخش های عملی کتاب در عین رعایت اصول تئوریک و اصیل موسیقی فلامنکو، بسیار سعی بر این داشته ام که ذائقه ی یک ایرانی و رنگ و بوی موسیقی ایرانی را نیز تا حد امکان در تار و پود تمرینات، قطعات و بخش های عملی کتاب ملموس تر کنم!
مسلما هر فردی که سر و کاری با دنیای موسیقی داشته باشد و نگاهی کوتاه به این کتاب بیاندازد و چند برگی از آن را ورق بزند، متوجه روند جالب تالیف آن خواهد شد و لحظه ای در تهیه ی آن درنگ نخواهد کرد! این جمله در ابتدا شاید حمل بر خودستایی به نظر آید، اما اطمینان من از چنین ذهنیتی بسیار زیاد است!
در مورد مباحث تئوریک ارائه شده در کتاب بایستی متذکر شوم که بر خلاف بسیاری از کتب آموزش بنیادی تئوری موسیقی که به واقع بسیاری از هنرآموزان، نوازندگان و مدرسین از نوع روش آموزشی پر پیچ و خمشان ( حتی در مسیرهای ابتدایی ) گلایه دارند! در این کتاب مبنای فکریِ آموزشِ این دست مباحثِ پایه ای تا به سطوح عالی، بر سادگی و فهم راحت، نه تنها برای دانشجویان موسیقی فلامنکو، بلکه برای تمامی رشته های آموزش موسیقی ( در تمامی سطوح ) قرار گرفته است، لذا این کتاب تماما این قابلیت را دارد که برای هنرآموزان، دانشجویان و اساتید تمامی رشته های موسیقایی نیز مورد استفاده قرار گیرد! به طور مثال بررسی های حول مباحث مختلف، همچون؛ ریتم شناسی، گام شناسی، آکوردشناسی، هارمونی و ... آنچنان جامع و کامل است که تصور دارم تمامی نیازهای متقاضی را در این مقطع زمانی پاسخگو باشد از این جهت که فرد با زبانی ساده و روشی پویا مطالب را در قالب های جدید و کلی، در روندی رو به رشد، به صورت کاربردی، فرا خواهد گرفت و به واقع پس از استفاده از این کتاب در هر بخش آموزشی متوجه خواهد شد که این کتاب در دل خود، بسیاری کتب آموزشی دیگری را نیز پنهان دارد!
نقشه ی گسترده ی تالیف کتاب پیش رو، عاملی شد تا حجم کتاب بالا برود و از سویی با توجه به وجود سختی های موجود در انتشار کتاب در ایران، آن هم با چنین حجمی! به دلیل پیوستگی شدید مباحث آموزشی، علی رغم توصیه های ناشرین مختلف در مورد انتشار کتاب در چند جلد! نتوانستم راضی شوم که رشته های بافته شده با چنین نظم و دیدگاه های متفاوت از هر آنچه تا کنون انجام شده است را پاره کنم، از این رو تصمیم گرفتم با تمام قوا این کتاب را نیز همچون مجموعه های قبلی، به تنهایی منتشر کنم و متاسفانه این مهم، روی قیمت کتاب تاثیر زیادی گذاشت!
در توضیحی مختصر در مورد بخش های مختلف کتاب، قابل ذکر است که دروس و روش های آموزشیِ مورد استفاده در این کتاب کاملا مطابق با جدیدترین اصول آموزشی می باشد، برای مثال تکنیک های آموزش داده شده برای نواختن گیتار، کاملا تفکرات مدرن اجرایی را حمایت کرده و اشکالات اجرایی انواع قدیمی تر را به چالش می کشند! علاوه بر بررسی دقیق موضوعی در هر فصل آموزشی، در انتها، تمریناتی ارائه شده است تا برایندی کلی از آنچه آموزش داده شده است را ایجاد کند و از سویی مثال های کاربردیِ پیرامون هر موضوع در طول کتاب به فراوانی موجود است.
در ساخت قطعات و تمرینات کتاب، سعی بر این داشته ام که تا درصد زیادی، مطابق با اصول آموزشی و علمی کتاب عمل کنم و در عین بهره گیری ساده از تکنیک های آهنگسازی آموزش داده شده، پیچیدگی هایی نیز ایجاد شود.
در ساخت قطعات تلاش کرده ام که در روندی نامحسوس، از بنیه های سنت، به سمت موسیقی مدرنِ فلامنکو حرکت داشته باشم تا زمینه های علمی این دست رفتارهای موسیقایی، برای آیندگان ایجاد شود! از طرفی قطعات طوری تنظیم شده اند که از ابتدایی ترین نمونه ها، مدرس در کنار هنرآموز قرار گیرد! از این جهت خطی جدید در کنار خط اجرایی هنرآموز ( با نام خط مدرس ) ایجاد شده است و مدرس به سادگی در کنار هنرآموز در قالبی علمی، جذاب و نامحسوس وارد خواهد شد و در برایندی کلی، هنرآموز حسِ جذاب همراهی را از بدوی ترین قطعات تا به انواع پیشرفته به خوبی درک خواهد کرد!
نکته ی قابل توجه دیگر در این کتاب، اضافه شدن خط همراهی پالماس و کاخن در تنظیم قطعات است و این فکر از آنجا ایجاد شد که بخش های کامل آموزش کاخن و پالماس ( فاکتورهای همراهی کننده ی گیتار در موسیقی فلامنکو ) در قسمت های مربوط، قرار گرفته اند، لذا این کتاب می تواند تماما مورد استفاده ی آن دسته اجراکنندگان سازهای کوبه ای باشد که علاقمند آشنایی با رفتارهای متریک دقیق موسیقی فلامنکو هستند و از سویی قابل ذکر است که در فصل مربوط به متر عمومی، علاوه بر هنرآموزان عمومی موسیقی، هنرآموزان این ادوات نیز می توانند با متر در موسیقی در قالبی جزئی و کلی آشنا شوند!
در تکمیل مطلب فوق باید خاطرنشان شوم که برای اولین بار در ایران در زمینه ی آموزش آکادمیک ساز کاخن ( روش مدرن )، از تمامی زوایا؛ سازشناسی، تاریخ، تکنیک های مورد استفاده، نت نویسی، تمرینات پایه ای، قطعات و همراهی های موسیقی فلامنکو، مباحث آموزشی مدونی ارائه شده است و در مورد پالماس نیز چنین روند علمی ای موجود است.
در بخش های فاصله، گام شناسی، آکوردشناسی، روش های فراگیری راحت، فرمول های جالب، ساده و رازگونه ای قرار گرفته است که در کنار آموزش جامع این مباحث، برای همیشه ابهامات را از میان خواهند برد!
در بخش توالی های رسمی پالویی، ‌با اجزاء اصلی شکل دهنده ی قطعات موسیقی فلامنکو آشنا خواهید شد و دیگر ابهامی در بررسی های جزئی قطعات نخواهید داشت.
در بخش هارمونی، تک به تک! دستگاه های موسیقی فلامنکو از همه لحاظ بررسی و راهنمایی های ساختِ نمونه ای نیز، ارائه شده است، لذا تا حد امکان سعی بر این داشته ام تا قدم به قدم در کنار شما عزیزان، با نظارتی نامحسوس، آموزش آهنگسازی فلامنکو را با بیانی علمی و ساده ارائه کنم!
در بخش فلامنکوی تلفیقی با ارائه ی فرمول ها و نکاتی کاربردی به تحلیل و بررسی فراکنش موسیقی فلامنکو با دیگر انواع موسیقی، به خصوص موسیقی جَز پرداخته شده است!
در بخش های مختلف تاریخی، با استناد بر حقایقی ثبت شده در گذر زمان در طول تاریخ، ابهاماتِ موجود، از جزئی ترین تا کلی ترین مسائل، مورد تحلیلی فنی قرار گرفته است.
قابل ذکر است که در تمامی بخش های آموزشی، به دلایلی، دروس ارائه شده از پایه های موسیقی کلاسیک آغاز و سپس به بالاترین سطوح ممکن کشیده می شوند و در انتها، مسیر آموزشی، تماما به سمت موسیقی فلامنکو تا سطوح عالی آن، سوق داده می شود!
امید دارم تا با به سرانجام رسیدن این مسیر جدید، پرده از ابهامات گسترده ی موجود برداشته شود و پس از سال ها موسیقی فلامنکو با زیربنایی علمی در این کشور آموزش داده شود، نه تنها نوازندگی صرف!
در این کتاب به واقع سعی بر این داشته ام که با تمام وجود ابهامات و تصورات نادرست مرسوم در میان بسیاری از اقشار موسیقایی را از بین ببرم نه آنکه تنها کتابی را تالیف کنم! در پایان قابل ذکر است که، این بر هیچ فردی پوشیده نیست که تا به امروز موسیقی فلامنکو در ایران چگونه ارائه، آموزش و اجرا شده است و در این سال های طولانی، هیچ چیز بر هیچ فردی پنهان نبوده که چه شده است!!!
ǃ به دلیل بررسی جزء به جزء و دقیق مباحثی همچون؛ تئوری جامع موسیقی کلاسیک و فلامنکو از پایه تا هارمونی، اجرا، نت نویسی، بداهه نوازی، فلامنکوی تلفیقی و ... کتاب پیش رو می تواند مرجع مناسبی برای تدریس در کنسرواتوارها و مدارس موسیقی کشور باشد ¡
مواد آموزشی موجود در کتاب
• ساز شناسی گیتار!
• تاریخ شناسی موسیقی فلامنکو و اتصالات این موسیقی به اقوام و عناصر انسانی و غیر انسانی مختلف!
• تئوری بنیادی موسیقی از سطوح پایه تا عالی؛ متر، فرم شناسی، فواصل، گام، ملودی، آکورد، وصل های آکوردی و هارمونی!
• بخش های آموزشی مربوط به تکنیک های اجرایی گیتار فلامنکو، همراه با تمرینات آماده سازی و پایه ایِ گسترده برای تمامی سطوح!
• قطعات آموزشی هدفمند و سطح بندی شده از پایه تا عالی، منطبق با دستورالعمل های آموزشی کتاب، در قالب تنظیم هایی تا 3 گیتار با استفاده از نگرش جدید همراهی و نظارت مدرس بر هنرآموز، با اضافه شدن خط مدرس در صفحه ی نت نویسی!
• آموزش آکادمیک نوازندگی کاخن به همراه ارائه ی الگوهای آموزشی و تمرینی، حول اجراهایی آزاد، همچنین همراهی مختص موسیقی فلامنکو و درنهایت ارائه ی قطعات هدفمند فلامنکو با همراهی خط کاخن و پالماس برای رویت دقیق همراهی!
• بررسی جامع عناصر مختلف موسیقی فلامنکو؛ کمپاس و پالماس ( در دوره ی آموزشی کامل و کاربردی )/ توالی های پالویی؛ سیِرِه، فالسِتا، راسگوادو، یامادا، رِماته، توالی های معمولِ فرم ها و ...!
• بررسی مسائل حاشیه ایِ پیرامون نوازندگی همچون؛ تهیه ی ساز و مراقبت از آن، ناخن، شناخت و تهیه سیم مناسب برای گیتار!
• بررسی دقیق دستگاه های موسیقی فلامنکو همراه با مثال های موضوعی و مقطعی از تکه های شکل دهنده ی دستگاه های مفروض در بخش هارمونی موسیقی فلامنکو، همچنین همیاریِ کاربردی مولف برای ساخت قطعات فلامنکو با کمک اصول آموزشی کتاب!